Artikel NRC
datum: 12 - 12 - 12
Meer dan 16.000 mensen hebben al de internetpetitie (www.reddekuip.nl) ondertekend om de Kuip in Rotterdam te redden. De petitie, een initiatief van de initiatiefgroep Stichting ReddeKuip, vraagt het Rotterdamse gemeentebestuur en de directie van Stadion Feijenoord, zoals De Kuip officieel heet, het stadion waar Feyenoord zijn thuiswedstrijden speelt, te behouden en te moderniseren. De vernieuwing is een alternatief voor de bouw van een nieuw stadion voor 63.000 toeschouwers van 300 miljoen euro dat in 2018 pal naast de Kuip moet staan. Een paar maanden geleden ontvouwde de directie van Stadion Feijenoord hiervoor plannen. Vandaag biedt ReddeKuip aan de Rotterdamse wethouder Laan en directeur Jan van Merwijk een vernieuwingsplan van de Kuip aan. Dat gaat ongeveer 117 miljoen euro kosten afhankelijk van nog te maken keuzes.
„De Kuip is meer dan een schitterend stadion met een geweldige sfeer”, zegt architect Joris Molenaar, lid van Stichting ReddeKuip. „Het is het colosseum van de moderniteit en net als de Erasmusbrug een symbool voor Rotterdam. Alleen al daarom moet de Kuip in functie blijven.”
De Kuip werd in 1937 gebouwd, naar een ontwerp van Brinkman en Van der Vlugt, het Rotterdamse architectenbureau dat ook de Van Nellefabriek in Rotterdam heeft ontworpen. Net als de Van Nellefabriek is de Kuip een van de belangrijkste monumenten van het Nieuwe Bouwen in Nederland. „De Kuip is een toonbeeld van functionaliteit en constructivisme”, zegt Molenaar, die onlangs een monografie over Brinkman & Van der Vlugt publiceerde en eerder enkele villa’s van dit bureau restaureerde. „Het is een uitzonderlijk slimme en lichte constructie, met tribunes vlakbij het veld en plaatsen die vanaf de twee tribunes allemaal goed zicht hebben.”
In 1994 werd De Kuip al verbouwd door architecten Van den Broek en Bakema en Zwarts & Jansma. Het stadion kreeg toen een dak boven de tribunes dat rust op ronde stalen kolommen die vlak voor de ranke staanders van het oorspronkelijke stadion zijn geplaatst. Ook kreeg het stadion toen 42 business units waar Rotterdamse zakenlui hun relaties naar Feyenoord kunnen laten kijken en het losstaande Maasgebouw met commerciële voorzieningen.
Nog geen twintig jaar later wil de directie nog 50 business units extra, een aantal lounges en andere ruimtes waar congressen en andere commerciële activiteiten kunnen plaatsvinden. Bovendien moet het aantal plaatsen in het stadion worden verhoogd, van 51.137 naar 63.000. Ook wil men het stadion volledig overdekt hebben. Volgens de directie van Stadion Feijenoord kan alleen een nieuw stadion voldoen aan deze en andere eisen die de internationale voetbalbonden, UEFA en FIFA, stellen aan stadions waar interlands worden gespeeld. Maar ReddeKuip heeft volgens Molenaar nu een ontwerp voor de modernisering van de Kuip uitgewerkt dat ook aan alle 21ste-eeuwse eisen voldoet. „Ook nu is De Kuip overigens nog altijd een vijfsterrenstadion volgens de criteria van de UEFA”, zegt Molenaar. „Ook ons vernieuwingsplan voorziet in de uitbreiding van het aantal zitplaatsen tot 63.000. Dit komt doordat we boven de tweede ring De Kuip naar buiten toe uitbreiden met een derde ring. Het bestaande dak moet hiervoor worden opgekrikt. Dak en derde ring komen te rusten op een staalconstructie van kolommen en boven die, net als het huidige dak, los staat van het stadion. Onder de derde ring kunnen op acht plaatsen, naar wens allerlei ruimtes, voor bijvoorbeeld lounges en horeca, worden gebouwd. En het aantal businessruimtes kan zonder problemen worden uitgebreid naar de gewenste 90 of zelfs meer. ”
Het verbouwingsplan van ReddeKuip is gemaakt door architect Joris Molenaar met constructeur Arie Krijgsman, die in 1994 al was betrokken bij de bouw van het dak. Het plan is op kosten doorgerekend door ingenieursbureau IOB. „We zitten nog steeds op het nieveau van 117 miljoen euro netto bouwkosten”, zegt Molenaar. De verbouwing kan worden uitgevoerd in fasen, in een 16 maanden lange periode met twee zomerstops waarbij Feyenoord tijdens de bouw in de Kuip kan blijven spelen.
Grote vraag is wat er overblijft van de oude Kuip, als de derde ring erop wordt gezet, en de bogen voor de oorspronkelijke minimale constructie staan. „Om te beginnen blijft de prachtige unieke curve van de tribunes met goed zicht op het veld onveranderd”, zegt Molenaar. „Het stadion wordt alleen wat hoger met de derde ring. En aan de buitenkant staat de nieuwe constructie helemaal los van de oorspronkelijke. De karakteristieke, geknikte spanten van Brinkman en Van der Vlugt blijven zichtbaar onder de nieuwe bogen door. Ook de 22 oorspronkelijke rood-witte trappenhuizen blijven zichtbaar in functie. De trappen naar de derde ring worden daar bovenop gezet. Het oude stadion, inclusief de monumentale zalen en hoofdentree, wordt als het ware opgenomen in het nieuwe.”
INZET:
ReddeKuip (www.reddekuip.nl) werd een jaar geleden opgericht door de Rotterdamse IT-ondernemer Erwin Eekelaar en architect Joris Molenaar. Eekelaar is eigenaar van villa Boevé, die is ontworpen door de architecten van De Kuip, Brinkman en Van der Vlugt.
Toen de directie van Stadion Feijenoord begin september 2011 het plan voor een nieuw stadion van 300 miljoen euro bekend maakte, stelde ReddeKuip daar een scenario voor de uitbreiding en modernisatie van De Kuip tegenover. Dit werd toen onmiddellijk terzijde geschoven door de directie van Stadion Feijenoord. „Nostalgisch” noemde directeur Jan van Merwijk het plan dat volgens hem ook te duur was: „Als alle wensen die er zijn, worden ingewilligd, zullen de kosten veel hoger uitvallen”.
In september liet Van Merwijk al weten dat het bouwbedrijf VolkerWessels het nieuwe stadion zal bouwen. Onlangs werd ook de architect van de nieuwbouw bekend: het Amsterdamse bureau Meyer en Van Schooten, ontwerpers van de ‘Poenschoen’ of ‘Kruimeldief’, het glazen hoofdkantoor van ING Bank langs de A10 ringweg in Amsterdam. Wat er met de Kuip moet gebeuren als het nieuwe Feyenoordstadion er komt, is niet bestudeerd.
In de tussentijd heeft ReddeKuip het scenario voor het moderniseren van de Kuip verder uitgewerkt. Nog altijd ligt de raming voor de verbouwing op het niveau rond 117 miljoen euro. Kritiek op het eerste plan van ReddeKuip is ontzenuwd. Zo zijn, anders dan werd beweerd, de zichtlijnen voor 63.000 plaatsen ook in het verbouwde stadion goed genoeg voor de Fifa norm. En de helling van de derde ring wordt niet te steil. „Die wordt 37 graden”, zegt Joris Molenaar, de architect van ReddeKuip. „Net als de tweede ring van de ArenA in Amsterdam.”
Anders dan de directie van Stadion Feijenoord nam de gemeente Rotterdam, die de nieuwbouwplannen deels moet financieren, de verbouwingsplannen van ReddeKuip van begin af aan wel serieus. Een meerderheid van de gemeenteraad wil het alternatief van ReddeKuip goed onderzocht hebben. Na de aanbieding vandaag van het ontwerp voor de verbouwing van de Kuip aan wethouder Laan en de directie van Stadion Feijenoord, buigt een onafhankelijke commissie zich over de plannen. Die brengt naar verwachting eind januari verslag uit aan de Rotterdamse gemeenteraad die vermoedelijk begin februari een besluit neemt over De Kuip.
