Nieuws

Ook wordt het nieuwe stadion als katalysator voor de ontwikkeling van Rotterdam-Zuid en aanjager van stedelijke ontwikkeling gezien. In het HNS Totaalplan uit begin 2013 heet het in een enigszins kromme zin zo: Het nieuwe stadion wordt de nieuwe sociaal-economische drager voor het gebied die invulling geeft aan de zo gewenste Dubbelslag op Zuid.

Het programma voor het nieuwe stadion bevat daartoe: een inspirerende mix aan top- en breedtesportfuncties, maar ook aan onderwijs en sociaal-maatschappelijke activiteiten; ruimte (...) voor het inpassen van maatschappelijke en commerciële functies, zorgvoorzieningen en onderwijsfuncties; ruimte (...) om invulling te geven aan de ambities van de Feyenoord-familie op het gebied van Maatschappelijk Verbonden Ondernemen (MVO).

Masterplan

Wie het masterplan beter leest, ziet dat deze ambities vooral gestalte krijgen in het stadionpark en de sportcampus. Voorts is er in het nieuwe stadion 55.000 m2 gereserveerd voor een hotel, kantoorruimte, 'zorg en maatschappelijk', 'retail en leisure' en een casino (na 2025). Afgezien van dat casino zijn het zo'n beetje de standaardingrediënten die projectontwikkelaars van stal halen bij gebiedsontwikkeling. Alleen de multiplex bioscoop ontbreekt, omdat die al even verderop is gebouwd. Of er anno 2018 daadwerkelijk behoefte bestaat aan nog meer kantoor- en winkelruimte op deze excentrische locatie is de vraag. Trendwatchers voorzien een afname van de behoefte aan kantoorruimte van 30% de komende jaren. Ook de toekomst van de fysieke winkel is onzeker.

Is er behoefte aan nog een opgetuigd winkelcentrum in Rotterdam, naast het centrum, Zuidplein en Alexandrium? Om nog maar te zwijgen van de gevolgen voor het de afgelopen jaren ontwikkelde leisurecentrum De Veranda op loopafstand van de Kuip? Moet er naast de Zorgboulevard bij het nieuwe Maasstadziekenhuis nog een extra zorgfunctie komen? En hoeveel ruimte heeft het MVO van de Feyenoord-familie, te weten de Feyenoord Foundation en de Giovanni van Bronckhorst Foundation, daadwerkelijk nodig? Wat moeten we met een tweede casino?

Uiteraard kunnen al deze functies bij daadwerkelijke vraag ernaar bij een renovatievariant ook worden toegevoegd aan de Kuip of aan het Stadionpark. In het HNS Totaalplan staat immers dat de complementaire functies een invulling kunnen krijgen in het nieuwe stadion, maar ook nabij het stadion op de Sportcampus.

Meerwaarde

Maar er is een belangrijker effect van de plannen dan alleen de toegevoegde functies. Het Stadionpark betekent een impuls voor het notoire achterstandgebied Rotterdam-Zuid. Extra sport-, onderwijs- en opleidingsfaciliteiten zijn natuurlijk altijd goed en komen waarschijnlijk direct ten goede aan de bevolking. Maar daar is geen nieuw stadion voor nodig. De extra werkgelegenheid kan zowel in een nieuw als een gerenoveerd stadion worden gevonden.

De evenementen die in het nieuwe stadion moeten plaatsvinden bieden verder geen meerwaarde voor de omliggende buurten. Integendeel, de deelgemeente IJsselmonde heeft reeds zijn bezorgdheid uitgesproken over de verwachte overlast van het nieuwe stadion. Interlands, Europacupfinales, concerten van de Toppers en de EO-jongerendag trekken weinig buurtbewoners. De parkeeroverlast die veel omwonenden nu al treft zal alleen maar toenemen, ondanks de lovenswaardige mobiliteitsplannen. Verder worden zwerfafval, wildplassers en geluidsoverlast genoemd. Wedstrijden van Feyenoord trekken overigens ook relatief weinig mensen uit de directe omgeving. Behalve supporters uit het hele land trekt Feyenoord veel fans uit Barendrecht, Spijkenisse en Capelle.

Het is de bedoeling de bezoeker langer in het stadion te houden en meer in het stadion te laten besteden. Hierdoor profiteren de middenstand en de horeca in de omgeving zelfs minder van de verwachte toename aan stadionbezoekers. Dit geldt voor de McDonald's aan de Stadionweg, de kantines van DHZ en Sportclub Feyenoord, de cafés aan de Beijerlandselaan en de snackbars en shoarmazaken in de omgeving.

Ufo

Het als een soort ufo laten landen van een nieuwe functie in een achterstandsgebied is geen garantie voor succes. Het ss Rotterdam op Katendrecht blijft een geïsoleerd fenomeen, zonder relatie met de wijk, die inmiddels voor een deel wel een geslaagde herstructurering kreeg.

In een artikel in Vrij Nederland heeft Auke Kok de impact van de Amsterdam Arena op de omliggende wijken in Amsterdam-Zuidoost geanalyseerd. De Surinamers, Antillianen en Ghanezen in de Venserpolder en de Bijlmermeer komen incidenteel als steward of schoonmaker in de Arena. Evenementen en voetbalwedstrijden vinden ze te duur, maar het is vooral een gevoel van buitengesloten zijn dat overheerst: 'We leven langs elkaar heen.' Ook hier klagen de bewoners over overlast door parkeren. De verzameling kantoren, grootwinkelbedrijven, horecagelegenheden en muziekpodia (Heineken Music Hall, Pathé Arena, Ziggo Dome) vormen meer dan vijftien jaar na opening van de Arena nog steeds een anonieme en zielloze enclave in de stad, zonder relatie met de directe omgeving en vooral bezocht door automobilisten van buiten de stad.

Vergroening

Wat moet er dan wèl gebeuren rond het gerenoveerde Stadion Feijenoord? Voor de ontwikkeling van Zuid is het Stadionpark met de Sportcampus essentieel. Dus moet de gemeente investeren in de breedtesport en in de combinatie van sport en onderwijs. Dus in plaats van marktconforme huren voor sportclubs en bezuinigen op gymnastiek en zwemlessen het benutten van bestaande faciliteiten en organisaties. Daarnaast zullen vooral de reeds aanwezige kwaliteiten optimaal benut dienen te worden. Zo ligt er een station dat alleen tijdens wedstrijden wordt gebruikt. Allereerst moet er een goede verbinding komen tussen het stadion en het topsportcentrum en de Veranda enerzijds en het stadionpark op Varkenoord anderzijds. Door de nieuwe schil rond de Kuip verdwijnt het hek rond het gebouw. Door het versteende gebied te vergroenen en beter in te richten met kunst, straatmeubilair, kiosken en horeca en een goed aanbod van functies in de plint van het stadion ontstaat een volwaardig verblijfsgebied. Investeer in de openbare ruimte in plaats van in een vastgoedavontuur!